Publicatiedatum:
In mijn recensie van “De onfatsoenlijke vrouw” noem ik deze film een “vergeten film”. Naarmate de jaren verstrijken, lijkt het erop dat steeds meer Nederlandse films in deze categorie zullen belanden. Het aantal Nederlandse films van voor het millennium dat beschikbaar is in HD-kwaliteit, is minimaal. Zelfs de grootste klassiekers zijn hooguit op DVD verkrijgbaar, en die vind je tegenwoordig alleen nog op rommelmarkten en in kringloopwinkels. Een film die ook perfect in dit rijtje past, is “Donna Donna!!” uit 1987.
In “Donna Donna!!” speelt René van ‘t Hof de onzekere student Felix, een typische antiheld die wanhopig op zoek is naar liefde maar totaal niet weet hoe hij zich moet gedragen rond vrouwen. Zijn verliefdheden zijn vluchtig en gericht op elk meisje dat hem ook maar een beetje aandacht geeft, maar door zijn onhandigheid maakt hij geen enkele kans.
Het verhaal begint wanneer Felix een poster koopt van een fotomodel, die hij vervolgens inlijst en in zijn appartement ophangt. De fascinatie voor dit gefantaseerde beeld van vrouwelijke perfectie drijft hem zover dat hij tijdens een verlovingsfeestje zijn familie en vrienden wijsmaakt dat dit model, dat hij “Donna” heeft gedoopt, zijn verloofde is. De reden dat ze zelf niet aanwezig is? Ze zou in het buitenland zijn voor een fotoshoot. Opvallend is dat zijn omgeving dit zonder veel twijfel lijkt te geloven, terwijl niemand haar nog ontmoet kan hebben.
Felix’ wereld wordt volledig op zijn kop gezet wanneer hij de knappe Esther (gespeeld door Simone Walraven) ontmoet, toevallig in een gedeelde douche met een van zijn flatgenoten. Hoewel ze al een relatie heeft, wordt Felix halsoverkop verliefd op haar. Zijn gevoelens voor haar groeien alleen maar naarmate ze meer tijd samen doorbrengen. Felix grijpt elke kans aan om via zorgvuldig geplande situaties indruk op haar te maken, hopend dat hij haar voor zich kan winnen.
Ondanks zijn inspanningen blijft Esther duidelijk maken dat ze alleen vrienden kunnen zijn. Voor Felix is dit echter niet genoeg. Hij weigert haar woorden te accepteren en blijft zich vastklampen aan de hoop dat hun vriendschap zal uitgroeien tot iets meer, wat hem alleen maar verder verstrikt in zijn eigen illusies.
Deze set-up had net zo goed de basis kunnen zijn voor een psychologische thriller in plaats van een luchtige komedie. Felix’ gedrag, dat vanuit een hedendaags perspectief als behoorlijk problematisch kan worden gezien, wordt echter gepresenteerd als iets waar we om moeten lachen. Dit is meteen het grootste zwaktepunt van *Donna Donna!!*. Hoewel de film zichzelf neerzet als een komedie, zijn de echt grappige momenten schaars. Slechts sporadisch wist de film een glimlach op mijn gezicht te toveren.
De enige scène die een beetje de moeite waard is, is wanneer Felix zich aansluit bij een soort groepstherapie voor mannen die, net als hij, niet weten hoe ze met vrouwen om moeten gaan. Het is een moment dat in potentie interessante en grappige inzichten had kunnen bieden, maar ook hier blijft de humor oppervlakkig en de uitvoering teleurstellend. “Donna Donna!!” probeert een komedie te zijn, maar mist de scherpe humor en de timing om echt te slagen.
Qua structuur is “Donna Donna!!” een vreemde film. Het verhaal richt zich grotendeels op de relatie tussen Felix en Esther, en je zou verwachten dat de climax draait om de vraag of ze uiteindelijk wel of niet samen eindigen. Maar verrassend genoeg is het laatste wat we van Esther zien een scène waarin ze haastig in een taxi stapt zodra ze merkt dat Felix haar op straat volgt. Vanaf dat moment verdwijnt ze uit de film, en de resterende 15 minuten voelen als een opeenstapeling van willekeurige scènes die nauwelijks verband houden met de voorgaande 65 minuten.
Op een zeker moment komt Felix, toevallig, terecht in het appartement van de moeder van het fotomodel, waardoor hij haar adres achterhaalt. Deze ontdekking leidt hem naar Duitsland, waar hij besluit het model op te zoeken. Heb ik al opgemerkt dat Felix’ gedrag behoorlijk problematisch is? Eenmaal daar blijkt het model lesbisch te zijn, en wanneer ze voor zijn ogen begint te zoenen met haar vriendin, valt Felix flauw van de schok.
Wat volgt is een bizarre wending: in een luchtige montage verzorgen het model en haar vriendin Felix, en hij lijkt vervolgens een soort huisvriend te worden die daar gewoon blijft hangen. De film komt tot zijn eind met een onverwachte scène waarin een aantrekkelijke Engelstalige vrouw aanklopt omdat haar autopech heeft. Felix doet de deur open, en in een breuk met de vierde wand spreken zowel hij als de vrouw de kijker rechtstreeks aan. Felix deelt mee dat hij opnieuw verliefd is, waarop de vrouw ons vraagt: “Did I say something wrong?” Felix valt wederom flauw. En zo eindigt de film, abrupt en zonder een bevredigende conclusie.
De ontwikkelingen in de laatste 15 minuten van “Donna Donna!!” voelen aan als materiaal voor een compleet andere film. Niet dat dit noodzakelijkerwijs een goede film zou zijn, maar de manier waarop de verhaallijn tussen Felix en Esther abrupt wordt afgebroken, suggereert dat er iets mis is gegaan achter de schermen. Het voelt bijna alsof actrice Simone Walraven plotseling niet meer beschikbaar was en de filmmakers halsoverkop een nieuwe wending aan het verhaal hebben moeten geven. Dit maakt het einde niet alleen onsamenhangend, maar ook onbevredigend, omdat de kijker ineens in een compleet andere richting wordt getrokken zonder enige afronding van het centrale plot.
Voor René van ‘t Hof is Felix zijn enige hoofdrol in een film. Hoewel hij de rol van klunzige underdog overtuigend neerzet, is het personage niet ver verwijderd van zijn vertolking van Kees Flodder in “Flodder” een jaar eerder. Van ‘t Hof speelt Felix met dezelfde stuntelige charme, maar zonder dat het echt vernieuwend aanvoelt.
“Donna Donna!!” lijkt vooral bedoeld als springplank naar een acteercarrière voor Simone Walraven. Haar gezicht prijkt groot op de filmposters, en op dat moment was ze enorm populair als presentatrice van het muziekprogramma “Countdown”. Helaas weet Walraven als Esther op acteergebied niet echt te overtuigen. Ondanks haar bekendheid in de mediawereld slaagt ze er niet in om diezelfde energie en charme naar haar filmrol te brengen, waardoor haar personage vlak blijft en weinig memorabel is. Dat haar verhaallijn plotseling wordt afgekapt, maakt het allemaal niet beter.
De fans die destijds speciaal voor haar naar “Donna Donna!!” gingen, zullen in elk geval niet teleurgesteld zijn geweest. In typisch Hollandse traditie bevat de film namelijk twee naaktscènes met Walraven, waarvan één zelfs volledig naakt is. En ja, het scheerbeleid in de jaren ’80 was duidelijk anders dan we tegenwoordig gewend zijn. Voor wie op zoek is naar gelijkwaardigheid in bloot, krijgt ook René van ‘t Hof zijn moment, aangezien zijn penis de nodige schermtijd krijgt. Kortom, er is op dat vlak voor ieder wat wils, wat ook wel past bij de vrije en soms expliciete toon van Nederlandse cinema uit die tijd.
Helaas heeft “Donna Donna!!” niet veel meer te bieden dan die prikkelende momenten. Vrijwel alle komisch bedoelde scènes schieten tekort en weten de kijker niet te vermaken. Ik kan me niet anders voorstellen dan dat het akelig stil was in de bioscoop tijdens Felix’ vreemde fratsen. De pogingen tot humor voelen vaak geforceerd en missen de timing en scherpte die nodig zijn om echt te kunnen lachen. Hierdoor blijft de film hangen in een ongemakkelijke sfeer, waarbij de kijker meer geconfronteerd wordt met Felix’ mislukte pogingen tot aantrekkingskracht dan dat ze erom kunnen lachen. Het resultaat is een teleurstellende kijkervaring die weinig blijvende indruk maakt.
Voor de oplettende kijker is er overigens een link met de TV-serie Vrouwenvleugel te maken. Als Felix door de posters bladert zien we vlug een zwart-wit foto van een plus-size naaktmodel. Dit model is Maja van den Broecke die Josje speelde in het eerste seizoen. Een medestudent van Felix wordt gespeeld door Erik de Vries, die bewaarder Troost speelde en Manouk van der Meulen, die een rolletje heeft als medepatiënt in de lotgenotengroep, speelde ook kort mee in het eerste seizoen als Froukje.
Voor de oplettende kijker zijn er enkele interessante links te leggen met de tv-serie “Vrouwenvleugel“. Tijdens een scène waarin Felix door de posters bladert, zien we snel een zwart-witfoto van een plus-size naaktmodel. Dit model is Maja van den Broecke, die de rol van Josje speelde in het eerste seizoen van de serie. Bovendien wordt een medestudent van Felix gespeeld door Erik de Vries, die de rol van bewaarder Troost vertolkte. Ook Manouk van der Meulen, die een kort optreden heeft als medepatiënt in de lotgenotengroep, speelde de rol van Froukje in het eerste seizoen.
